नवलपरासी । (बर्दघाट–सुस्तापूर्व)को गैँडाकोट–११ का किसान प्रमोद न्यौपानेले यस वर्ष दुई कट्ठा १० धुर जमिनमा १४ क्विन्टल चैते धान उत्पादन गरेका छन्। यो उत्पादन सामान्यतया प्रतिकट्ठा दुई क्विन्टल हुने क्षेत्रका लागि असाधारण उपलब्धि हो, किनकि उनले प्रतिकट्ठा करिब छ क्विन्टल धान उत्पादन गरेका छन्।
६८ वर्षीय न्यौपानेले भने, “गत वर्षहरुमा पनि राम्रै धान उत्पादन हुने गरेको थियो, तर यस वर्ष सोचेकोभन्दा बढी उत्पादन भएको हो।” उनले आफ्नो तीन कट्ठामात्रै खेत भएको उल्लेख गर्दै दुई कट्ठामा धान र बाँकी १० धुर जमिनमा तरकारी लगाएको बताए।
उनले भने, “घरमा हामी बूढाबूढीमात्रै छौँ, तीनवटा भैँसी र एउटा गाई पालेका छौँ। गाई भैँसीको मल बिक्री गर्दैनौँ, सबै खेतमा नै हाल्छौँ। त्यसैले हाम्रो उत्पादन बढी हुने गरेको छ।” न्यौपानेले आफ्नो जमिनमा तीन खेती गर्ने गरेको उल्लेख गर्दै बर्खे धान, तोरी र चैतधान उत्पादन गर्दै आएको बताए।
यसपटक उनले चैते पाँच नाम गरेको धान लगाएका थिए। “खेतीबालीको राम्रो हेरचाह गर्दा उत्पादन राम्रो हुन्छ,” उनले भने, “धानमा सिँचाइ गर्नका लागि खेतको नजिकै बोरिङ छ, आवश्यक मात्रामा मलजल दिइरहेको हुन्छु।”
गैँडाकोट–११ लाई सरकारले धानको ब्लक घोषणा गरेर अनुदानसमेत दिँदै आएको छ। न्यौपानेले भने, “अरुको भन्दा राम्रो धान उत्पादन हुँदा सन्तुष्ट छौँ तर किसानले उत्पादनको मूल्य आफैँले तोक्न नपाउँदा दुःख लाग्छ।” उनले धान काटेकै दिनमा थ्रेस लगाएर मिलमा लगेर बिक्री गरेको बताए, जहाँ प्रतिक्विन्टल रु तीन हजार दुई सयका दरले मूल्य पाएका थिए।
किसानले खेती गर्दा मलबीउको अभावसँगै विषादीको समस्या पनि आउने गरेको न्यौपानेले बताए। उनले भने, “किसानले एग्रोभेटमा गएर जथाभावी औषधि किनेर खेतीमा प्रयोग गर्छन्। यसमा सरकारले निगरानी नै गरेको छैन, जसले गर्दा माटोसँगै मानव स्वास्थ्यमा पनि नराम्रो असर पर्दैछ।”
प्रमोद न्यौपानेजस्ता किसानहरुको मेहनतलाई मूल्य निर्धारणमा स्वायत्तता दिएमा उनीहरुको खुसी अझ बढ्नेछ।
Discussion about this post